De eerste zinnen
“Het is gewoon een kwestie van beginnen met de eerste zin, of met de tweede als je de eerste niet weet.” – Martin Bril
Toen mijn website online kwam, wilde ik ook meteen starten met bloggen. Maar ja, waar zou ik dan als eerste over schrijven? Ik was net voor mezelf begonnen als zelfstandig tekstschrijver met storytelling als insteek. Wat dat storytelling betrof, wilde ik een mooi visitekaartje afgeven en het moest natuurlijk ook uitstekend geschreven zijn. Nu nog een goed onderwerp verzinnen en dan kon ik los. Als ik een zakelijke tekst schrijf voor een opdrachtgever, dan ligt het onderwerp al vast. Maar als ik voor mezelf schrijf, en helemaal blanco moet beginnen, dan heb ik de neiging om bij die eerste zinnen eerst even om de hete brei te lopen. En dat deed ik ook bij het schrijven van deze blog.
Huzarenstukje
Mijn werkkamer is erg fris en mijn vingers bewegen zich nog wat houterig over het toetsenbord. Mijn eerste espresso is al koud voordat ik goed en wel zit. Met één slok klots ik de koffie snel naar binnen. Daarna open ik mijn tekstverwerker en word begroet door de knipperende cursor in een akelig leeg document. Het ene onderwerp na het andere verdwijnt met een sierlijke boog rechtstreeks de prullenbak in. Af en toe type ik een paar openingszinnen, om die daarna gefrustreerd met de delete-toets weer weg te hameren. Niks is goed genoeg voor deze meesterproef, dit huzarenstukje, waar ik de wereld mee wil imponeren.
Natuurlijk had ik stiekem gehoopt op een ander scenario. Eentje waarin ik uitgerust ben en met het goede been uit bed ben gestapt. Waarin ik in een warme werkkamer zit en nippend aan een espresso geniet van het schrijven. Waar mijn vingers als vanzelf over het toetsenbord vliegen en het document zich vult met de ene na de andere literaire volzin. Het scenario waar na een uur al een meesterlijk stuk op mijn scherm staat te pronken. Helaas bestond dat scenario alleen in mijn verbeelding in the vorm van wishful thinking.
Morgen maar weer proberen
Ik ploeter nog een tijdje door en bedenk dan dat er morgen weer een dag is. Voordat ik me kan bedenken, log ik snel in op social media om wat afleiding te zoeken. De dag daarna is het helaas hetzelfde liedje. De volgende poging stel ik dus voor de zekerheid maar een dagje uit. Dat wordt al snel een week, of twee. In die tijd doe ik allemaal hele nuttige dingen, maar die eerste blog komt maar niet online.
De innerlijke criticus
Dit probleem kwam me bekend voor. Ik zie me weer zitten met een notitieblokje en een gitaar, wachtend op de muze die mij mijn eerste wereldhit zal influisteren. Ze komt die dag helaas niet langs. Wel is daar de verlammende angst om te beginnen en meteen daarachter de beul die klaarstaat om een eventuele poging ter plekke te executeren. Als een kapotte grammofoonplaat spelen twee zinnen hun giftige boodschap af. “Het gaat me toch niet lukken,” op de voet gevolgd door “Het is niet goed genoeg.” Het brein achter deze creatieve sabotage is mijn eigen innerlijke criticus. Dat is die afkeurende stem vanbinnen, die altijd klaar staat om me af te kraken, te veroordelen en aan te vallen.
The Artist Way
Iedereen die met faalangst worstelt, herkent de vorige twee zinnen wel. Er is eigenlijk maar één remedie voor: negeren en aan de slag gaan. Dit heb ik jaren geleden geleerd, toen ik de cursus The Artist Way van Julia Cameron deed. Twaalf weken lang moest ik elke dag drie A4-tjes met de hand volschrijven met alles wat er op dat moment in me opkwam. Dit werden de ochtendpagina’s genoemd en daarmee leerde ik mijn gedachtewereld goed kennen. In die ochtendpagina’s leerde ik ook de stem herkennen van mijn innerlijke criticus. The Artist Way-cursus gaf me het inzicht om niet langer te wachten op inspiratie, maar om al doende geïnspireerd te worden.
Daarnaast werkte de cursus met het bevestigen van jezelf, ook wel affirmaties genoemd. Dan schreef ik hele aardige en bevestigende dingen over mezelf op. Bijvoorbeeld, dat ik een hele goede schrijver was. Daarna luisterde ik naar wat mijn innerlijke criticus daarover te zeggen had. Die vond vaak dat ik maar een dikke wannabe was en dat die schrijfsels van mij in de prullenbak thuishoorden. Die venijnige woorden herschreef ik dan naar een aanmoediging om toch de pen op het papier te zetten. Bijvoorbeeld, ik schreef dat ik gevoel voor schrijven had en dat ik met oefening vanzelf beter zou worden.
Lelijke zinnen herschrijven
Door de jaren heen ben ik op die manier de vicieuze cirkel van faalangst stukje bij beetje aan het doorbreken. Natuurlijk heb ik niet stil gezeten en heb al heel veel geschreven. Maar op sommige momenten, waar ik het gevoel heb dat er heel erg veel vanaf hangt, steekt het soms toch weer de kop op. En dan moet ik weer aan de slag met het herschrijven van de lelijke zinnen van mijn innerlijke criticus.
Dus om deze blog toch af te krijgen, herschreef ik die twee zinnen die me zo in de weg zaten. “Het gaat me toch niet lukken” werd: “Het gaat me lukken!” Een uitnodiging om een stap te zetten en te beginnen. “Het is niet goed genoeg” werd: “Het is goed genoeg!” Een aanmoediging om straks het resultaat los te laten en online te zetten. Ik koppelde daar ook maar meteen een deadline aan, want anders zou ik de blog toch blijven aanpassen. Dus voor het eind van het jaar zou deze blog online staan. Toen ik dat had gedaan, wist ik ook waar ik het in mijn eerste blog over wilde hebben en ging ik aan de slag.
Relativeren helpt
En ik moest ook even relativeren. Hoeveel mensen zouden deze eerste blog nu eigenlijk lezen? Een handjevol misschien. Bovendien zou dit niet mijn laatste blog zijn. Dit was de eerste stap op de reis van het schrijven van blogs. Die eerste stap hoefde niet perfect te zijn, maar moest gewoon worden gezet. ‘Goed genoeg’ was dus prima voor deze eerste stap. En daarna moest de tweede volgen en de derde en zo verder. De vraag of het ooit literaire kunst zou worden, was helemaal niet belangrijk.
En jij?
Welke eerste zinnen willen bij jou maar niet op papier komen? Misschien moet je, net als ik, eerst wat zinnen van je innerlijke criticus onderscheppen en transformeren in een aanmoediging. En mocht faalangst je creativiteit heel erg te pakken hebben, dan kan ik The Artist Way van harte bij je aanbevelen. Hoe dan ook, zet die eerste stap en ga het gewoon maar doen. En neem dan de volgende. Je zult jezelf nog verrassen, dat kan ik je verzekeren.
Blijf op de hoogte
Laat je gegevens achter als je een bericht wilt ontvangen wanneer de volgende blog online staat.